ഭക്തിയോഗം ജീവിതവിജയമേകുമോ?

ജീവിതത്തിലെ അതിവിശിഷ്ടമായ ഒരു ഭാവമാണ് പ്രേമം. ജീവികളോടോ, വസ്തുക്കളോടോ ഉള്ള ആരാധന, സ്‌നേഹം, ആകര്‍ഷണം ഇവയൊക്കെ പ്രേമമാകാം. പ്രേമം ഈശ്വരോന്മുഖമാകുമ്പോള്‍ അതിനെ ഭക്തി എന്ന് പറയാം. 'സാ തസ്മിന്‍ പരമപ്രേമരൂപാ' എന്നാണ് നാരദഭക്തിസൂത്രത്തില്‍ ഭക്തിക്ക് നല്‍കിയിട്ടുള്ള നിര്‍വ്വചനം. അനന്തമായ ഈശ്വരസ്‌നേഹമാണ് ഭക്തി എന്ന് ഈ സൂത്രം സൂചിപ്പിക്കുന്നു. സ്വാര്‍ത്ഥസ്പര്‍ശമില്ലാത്തതും, ഫലം പ്രതീക്ഷിക്കാത്തതും, സമര്‍പ്പണവിധേയവുമായ ഈശ്വരോപാസനയാണ്  ശുദ്ധഭക്തിയുടെ അടിസ്ഥാനം.

നമ്മുടെ ഭക്തി കായികതലങ്ങളിലും വാചികതലങ്ങളിലുമായി ഒതുങ്ങിപ്പോകുന്നു. കായികതലം എന്നു പറഞ്ഞാല്‍ വ്രതാനുഷ്ഠാനങ്ങളും അതുപോലെ പുണ്യസ്ഥലസന്ദര്‍ശനം, തീര്‍ത്ഥയാത്ര എന്നിവയൊക്കെ ഉള്‍പ്പെടുന്നു. നാമജപം, സ്തുതികള്‍, മന്ത്രങ്ങള്‍ എന്നിവയൊക്കെയാണ് വാചികതലം. നമ്മുടെ ഓരോ ആവശ്യത്തിനുവേണ്ടി ക്ഷേത്രത്തില്‍ പോയി പ്രാര്‍ത്ഥിക്കുന്നതല്ല യഥാര്‍ത്ഥ ഭക്തി. മോക്ഷം ആഗ്രഹിക്കുന്ന ഭക്തന്‍ എന്തെങ്കിലും ആവശ്യത്തിന് വേണ്ടിയല്ല പ്രാര്‍ത്ഥിക്കുന്നത്. മോക്ഷത്തിനു വേണ്ടി മാത്രമാണ്. ഇതിനെയാണ് അനന്യഭക്തി എന്ന പറയുന്നത്.

നാം പ്രപഞ്ചത്തിന്റെ പ്രവര്‍ത്തനത്തെ കുറിച്ചും, നമ്മുടെ തന്നെ ആന്തരാവയവങ്ങളുടെ സമന്വയവും, പാരസ്പര്യവും ചേര്‍ന്ന പ്രവര്‍ത്തനത്തെ കുറിച്ചും ഒന്ന് ചുഴിഞ്ഞ് ചിന്തിച്ചാല്‍ ഈശ്വരന്റെ മഹത്ത്വത്തെ നമ്മുടെ ബുദ്ധി കൊണ്ട് മനസ്സിലാക്കാവുന്നതേയുള്ളൂ. ഋതുക്കള്‍ മാറി മാറി വരികയും, ഭൂമി സ്വയം സഞ്ചരിക്കുകയും, അത് സൂര്യനെ വലം വെച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുകയും ഇങ്ങനെ പുനരാവര്‍ത്തി സ്വഭാവത്തോടും, നിയാമകമായും ഈ പ്രപഞ്ചത്തെ മുന്നോട്ട് നയിക്കുന്ന ബോധം എന്താണ്? ശരീരത്തിലെ എല്ലാ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളെയും ഏകോപിപ്പിച്ചു കൊണ്ട് ജീവന്റെ സാന്നിദ്ധ്യത്തില്‍ ശരീരത്തെ ചൈതന്യവത്താക്കി നിര്‍ത്തുന്ന ആ മഹാശക്തി എന്താണ്? ആ പരമകാരണത്തോടുള്ള ഇഷ്ടമാണ്, പ്രേമമാണ് ഭക്തി.