ഇറാന്റെ യുറേനിയം ശേഖരത്തിന്റെ വിധി അറിയില്ലെന്ന് ഉദ്യോഗസ്ഥര്‍ സമ്മതിച്ചു;

ബോംബ് പ്രയോഗത്തിന് സാധ്യതയുള്ള ആണവ വസ്തുക്കളുടെ ഇറാന്റെ ശേഖരം എവിടെയാണെന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള ചോദ്യങ്ങള്‍ വൈസ് പ്രസിഡന്റ് ജെ.ഡി. വാന്‍സും അന്താരാഷ്ട്ര ആണവോര്‍ജ്ജ ഏജന്‍സിയുടെ തലവന്‍ റാഫേല്‍ ഗ്രോസിയും അംഗീകരിച്ചു. അമേരിക്കന്‍ ബങ്കര്‍ ബോംബുകളും മിസൈലുകളുടെ ആക്രമണം മൂലം ഇറാന്റെ ആണവ പദ്ധതി 'പൂര്‍ണമായും  ഇല്ലാതാക്കി' എന്ന് പ്രസിഡന്റ് ട്രംപ് പ്രഖ്യാപിച്ചതിന് ഒരു ദിവസത്തിനുശേഷം, ഇറാന്റെ ബോംബ് ഗ്രേഡ് യുറേനിയം  ശേഖരത്തിന്റ  ഗതി എന്താണെന്ന് തങ്ങള്‍ക്ക് അറിയില്ലെന്ന് മുതിര്‍ന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥര്‍ സമ്മതിച്ചതോടെ, പദ്ധതിയുടെ യഥാര്‍ത്ഥ അവസ്ഥ കൂടുതല്‍ അവ്യക്തമായി 'ആ ഇന്ധനം ഉപയോഗിച്ച് എന്തെങ്കിലും ചെയ്യുന്നുവെന്ന് ഉറപ്പാക്കാന്‍ വരും ആഴ്ചകളില്‍ ഞങ്ങള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കും, ഇറാനികളുമായി ഞങ്ങള്‍ സംഭാഷണം നടത്താന്‍ പോകുന്ന കാര്യങ്ങളില്‍ ഒന്നാണിത്,' വൈസ് പ്രസിഡന്റ് ജെ.ഡി. വാന്‍സ് ഞായറാഴ്ച എ.ബി.സിയുടെ 'ദിസ് വീക്ക്' എന്ന പരിപാടിയില്‍ പറഞ്ഞു. 

വ്യോമാക്രമണം ആസൂത്രണം ചെയ്യുന്നതിനിടയില്‍ അവസാനത്തെ ചര്‍ച്ചകളില്‍ വാഷിംഗ്ടണ്‍ ടെഹ്റാനെ വഞ്ചിച്ചുവെന്ന് ആരോപിച്ച്, അമേരിക്കയുമായി സംഭാഷണം നടത്താന്‍ താല്‍പ്പര്യമില്ലെന്ന് ഇറാനികള്‍ വ്യക്തമാക്കി. മാത്രമല്ല, ആ ഇന്ധന ശേഖരം ഇപ്പോള്‍ ഇറാനിയന്‍ കൈകളിലെ ചുരുക്കം ചില ആണവ വിലപേശല്‍ ചിപ്പുകളില്‍ ഒന്നാണ്.
ഞായറാഴ്ച മാധ്യമപ്രവര്‍ത്തകര്‍ക്കായി നടത്തിയ ഒരു ബ്രീഫിംഗില്‍, പ്രതിരോധ സെക്രട്ടറി പീറ്റ് ഹെഗ്സെത്തും ജോയിന്റ് ചീഫ്സ് ഓഫ് സ്റ്റാഫിന്റെ പുതിയ ചെയര്‍മാന്‍ ഡാന്‍ കെയ്നും മിസ്റ്റര്‍ ട്രംപിന്റെ വിജയത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പരമാവധി അവകാശവാദങ്ങള്‍ ഒഴിവാക്കി. വ്യോമസേനയുടെ ബി-2 ബോംബറുകളും നാവികസേനയുടെ ടോമാഹോക്ക് മിസൈലുകളും ആക്രമിച്ച മൂന്ന് സ്ഥലങ്ങളുടെയും പ്രാഥമിക യുദ്ധ-നാശനഷ്ട വിലയിരുത്തലില്‍ 'ഗുരുതരമായ നാശനഷ്ടങ്ങളും നാശവും' കാണിച്ചതായി അവര്‍ പറയുന്നു 
.
ഇറാന്‍ നിര്‍മ്മിച്ച ഫോര്‍ഡോ യുറേനിയം സമ്പുഷ്ടീകരണ പ്ലാന്റിന്റെ പ്രധാന ലക്ഷ്യത്തിന്റെ ഉപഗ്രഹ ചിത്രങ്ങള്‍, യുഎസ് ആയുധപ്പുരയിലെ ഏറ്റവും വലിയ പരമ്പരാഗത ബോംബുകളില്‍ ഒന്നായ - മാസിവ് ഓര്‍ഡനന്‍സ് പെനട്രേറ്ററുകള്‍ - പാറയില്‍ ആഴത്തിലുള്ള ദ്വാരങ്ങള്‍ പതിച്ച നിരവധി ദ്വാരങ്ങള്‍ കാണിച്ചു. 26 വര്‍ഷത്തിലേറെയായി അമേരിക്കന്‍, ഇസ്രായേലി സൈനിക ആസൂത്രകരുടെ ലക്ഷ്യമായിരുന്ന ആ സ്ഥലത്തിന് ആക്രമണത്തില്‍ ഗുരുതരമായ നാശനഷ്ടങ്ങള്‍ സംഭവിച്ചെങ്കിലും പൂര്‍ണ്ണമായും നശിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ലെന്ന് ഇസ്രായേല്‍ സൈന്യത്തിന്റെ പ്രാഥമിക വിശകലനത്തില്‍ നിഗമനം ചെയ്തു.

എന്നാല്‍ രണ്ട് ഇസ്രായേലി ഉദ്യോഗസ്ഥര്‍ പറയുന്നതനുസരിച്ച്, ഇറാന്‍ സമീപ ദിവസങ്ങളില്‍ സൈറ്റില്‍ നിന്ന് ഉപകരണങ്ങളും യുറേനിയവും നീക്കം ചെയ്തതിന് തെളിവുകളും ഉണ്ടായിരുന്നു. സൈനിക നടപടിയെടുക്കുമെന്ന  ട്രംപിന്റെ ആവര്‍ത്തിച്ചുള്ള ഭീഷണികള്‍ക്ക് വഴങ്ങി ഇറാനികള്‍ 400 കിലോഗ്രാം അല്ലെങ്കില്‍ ഏകദേശം 880 പൗണ്ട് യുറേനിയം 60 ശതമാനം ശുദ്ധതയിലേക്ക് നീക്കം ചെയ്തതായി വര്‍ദ്ധിച്ചുവരുന്ന തെളിവുകള്‍ ഉണ്ടായിരുന്നു. അത് സാധാരണയായി ആണവായുധങ്ങളില്‍ ഉപയോഗിക്കുന്ന 90 ശതമാനത്തേക്കാള്‍ അല്പം താഴെയാണ്. 60 ശതമാനം സമ്പുഷ്ടമാക്കിയ ഇന്ധനം പുരാതന തലസ്ഥാനമായ ഇസ്ഫഹാനിനടുത്തുള്ള മറ്റൊരു ആണവ സമുച്ചയത്തിനുള്ളില്‍ സൂക്ഷിച്ചിരുന്നു.

 സൂപ്പര്‍സോണിക് വേഗതയില്‍ കറങ്ങുന്ന, യുറേനിയം ശുദ്ധീകരിക്കുന്ന ഭീമന്‍ സെന്‍ട്രിഫ്യൂജുകള്‍ പൈപ്പുകള്‍ ഉപയോഗിച്ച് ബന്ധിപ്പിച്ച് സിമന്റ് തറയിലേക്ക് ബോള്‍ട്ട് ചെയ്തിരിക്കുന്നു. ഇസ്രായേലുമായുള്ള സംഘര്‍ഷം ആരംഭിച്ചതിനുശേഷം ഫോര്‍ഡോയില്‍ നിന്ന് ഉപകരണങ്ങള്‍ പൂര്‍ണ്ണമായും മാറ്റുന്നത് യാഥാര്‍ത്ഥ്യബോധമില്ലാത്തതായിരിക്കുമെന്ന് ഒരു യുഎസ് ഉദ്യോഗസ്ഥന്‍ പറയുന്നു. 
ആണവ പദ്ധതിയെക്കുറിച്ചുള്ള ചരിത്രപരമായ രേഖകള്‍ സൈറ്റിന്റെ ഉള്ളില്‍ കുഴിച്ചിട്ടിരിക്കുകയായിരുന്നു, അത്  പുനര്‍നിര്‍മ്മിക്കുന്നതിനുള്ള ഏതൊരു ശ്രമത്തെയും സങ്കീര്‍ണ്ണമാക്കിയിരിക്കാം . ഇസ്രായേലികള്‍ ഇത് ആവര്‍ത്തിച്ച് ആക്രമിച്ചു, അവര്‍ ഒരു ഭൂഗര്‍ഭ സമ്പുഷ്ടീകരണ കേന്ദ്രം നശിപ്പിക്കുകയും വൈദ്യുത സംവിധാനം തടസ്സപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തു. 

ഇറാനികള്‍ ആ ഉപകരണങ്ങള്‍ നന്നാക്കി മാറ്റി സ്ഥാപിക്കാന്‍ എത്ര സമയമെടുക്കുമെന്ന് അറിയില്ല; അത് വര്‍ഷങ്ങളോളം നീണ്ടുനില്‍ക്കും. എന്നാല്‍ നഗരത്തിന്റെ തെക്ക് ഭാഗത്ത് നതാന്‍സിനു പകരം പുതിയതും ആഴത്തിലുള്ളതുമായ ഒരു പുതിയ ആണവ പരീക്ഷണശാല ഇറാന്‍ നിര്‍മ്മിക്കുന്നുണ്ട്. 

ഒരു രാജ്യം ആണവായുധങ്ങള്‍ പിന്തുടരുന്നില്ലെന്ന് ഉറപ്പുനല്‍കുന്നതില്‍ അട്ടിമറിയെക്കാളോ സൈനിക ആക്രമണങ്ങളെക്കാളോ സാധാരണയായി  നയതന്ത്രം കൂടുതല്‍ ഫലപ്രദമായിരുന്നുവെന്ന് ചരിത്രം സൂചിപ്പിക്കുന്നു. 15 വര്‍ഷത്തിലേറെ മുമ്പ്, അത്യാധുനിക സൈബര്‍ ആയുധം ഉപയോഗിച്ച് നതാന്‍സിനെതിരെ യുഎസ്-ഇസ്രായേല്‍ സംയുക്ത ആക്രമണം നടത്തിയപ്പോള്‍, രാജ്യത്തെ 5,000-ത്തോളം സെന്‍ട്രിഫ്യൂജുകളില്‍ അഞ്ചിലൊന്ന് പൊട്ടിത്തെറിച്ചു.
 
എന്നാല്‍ ഇറാനികള്‍ പുനര്‍നിര്‍മ്മിക്കുക മാത്രമല്ല, കൂടുതല്‍ സങ്കീര്‍ണ്ണമായ ഉപകരണങ്ങള്‍ സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്തു. ഈ മാസം ഇസ്രായേല്‍ ആക്രമണത്തിന് മുമ്പ്, അവര്‍ക്ക് ഏകദേശം 19,000 സെന്‍ട്രിഫ്യൂജുകള്‍ പ്രവര്‍ത്തനത്തിലുണ്ടായിരുന്നു.

യുദ്ധസമയത്ത് എല്ലാ അന്താരാഷ്ട്ര പരിശോധനകളും താല്‍ക്കാലികമായി നിര്‍ത്തിവച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് ഇറാനിയന്‍ ഉദ്യോഗസ്ഥര്‍ പറഞ്ഞു. അവ പുനരാരംഭിച്ചാലും, ബോംബെറിഞ്ഞ ഫോര്‍ഡോ ഭൂഗര്‍ഭ പ്ലാന്റിലേക്കോ നതാന്‍സിലെ വലിയ സമ്പുഷ്ടീകരണ കേന്ദ്രത്തിന്റെ അവശിഷ്ടങ്ങളിലേക്കോ ഇന്‍സ്പെക്ടര്‍മാര്‍ക്ക് ഭൗതികമായി പ്രവേശനം ലഭിക്കുമോ എന്ന് വ്യക്തമല്ല.

 ''ഉപയോഗിച്ച യുദ്ധോപകരണങ്ങളുടെ തരവും അളവും കണക്കിലെടുക്കുമ്പോള്‍, അത് ഇറാനിയന്‍ ആണവായുധ പദ്ധതിക്ക് രണ്ട് മുതല്‍ അഞ്ച് വര്‍ഷം വരെ പിന്നോട്ട് പോകും.''എന്ന് ഒന്നാം ട്രംപ് ഭരണകൂടത്തിലെ മുന്‍ പെന്റഗണ്‍ ഉദ്യോഗസ്ഥനും മുന്‍ സി.ഐ.എ. ഉദ്യോഗസ്ഥനുമായ മിക്ക് മുള്‍റോയ് പറഞ്ഞു .